Kupujesz na świąteczny prezent zabawkę? Masz duże szanse, że wybierzesz taką, która nie spełnia wymagań prawa. W blisko 36% skontrolowanych zabawek wykryto nieprawidłowości.

15 zabawek zawierało szkodliwe ftalany w ilości przekraczającej dopuszczalne normy. Zaś większość z 260 zakwestionowanych produktów nie miało wymaganych prawem ostrzeżeń i informacji.

Dla najmłodszych

Badania 728 zabawek przeprowadziła Inspekcja Handlowa na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Inspektorzy zwracali uwagę przede wszystkim na obowiązkowe oznakowanie, dołączane instrukcje, a także bezpieczeństwo materiałów, z których zostały wykonane zabawki.

Okazało się, że bardzo często producenci nie umieszczają ostrzeżenia „0-3”, które oznacza, że zabawka jest nieodpowiednia dla dzieci w tym wieku. Tymczasem taka informacja jest bardzo istotna dla bezpieczeństwa maluszka. Rodzic, dziadek czy ciocia sami nie zawsze potrafią rozpoznać, czy dana zabawka nadaje się dla tak małego dziecka. Koniec końców mogą podarować mu coś, czym może zrobić sobie krzywdę.

Ostrzeżenia na wyrost

Co ciekawe, są też producenci, którzy dmuchają na zimne – obawiając się, że ich zabawka może nie spełniać wymagań prawnych, zabezpieczają się „na wyrost” i błędnie informują, że jest ona nieodpowiednia dla dzieci poniżej trzeciego roku życia. W rzeczywistości jednak zabawka jak najbardziej nadaje się właśnie dla maluchów w tym wieku. Dla starszych dzieci może być wręcz zbyt dziecinna.

Równie często producenci ostrzegają przed ryzykiem, które tak naprawdę… nie istnieje. To też robią „na wszelki wypadek”.

Toksyczne zabawki

W badaniu Inspekcji Handlowej 15 zabawek zawierało ftalany. To substancje chemiczne stosowane do zmiękczania plastikowych części. Ale to nie jedyne szkodliwe związki chemiczne, z którymi dzieci mogą mieć styczność podczas zabawy. Test zabawek, który opublikowaliśmy dwa lata temu wykazał, że nawet najmniejsze dzieci, te poniżej trzeciego roku życia, które wszystko biorą do buzi, mają kontakt z licznymi szkodliwymi substancjami. Figurka Boba Budowniczego, lalka Fisher Price, miś Steiff, lokomotywa Tomek i przyjaciele – produkty nawet uznanych marek nie były wolne od trucizn. Prawie wszystkie z 50 przebadanych zabawek zawierały trujące substancje. Niezależnie od tego, czy badacze pod lupę brali drewniane klocki, lalki, pluszowe przytulanki czy plastikowe pojazdy, w ponad 80% przetestowanych produktów znajdowały się zagrażające zdrowiu związki chemiczne. Dwie trzecie zabawek z testu były nimi nawet bardzo zanieczyszczone.

Na toksycznych substancjach jednak jeszcze nie koniec. Aż siedem zabawek stwarzało bezpośrednie niebezpieczeństwo podczas zabawy. Chodzi między innymi o lalkę i drewnianego węża do ciągnięcia na sznurku, z których łatwo oderwać małe części (rzep lub gumowy język), które maluch może połknąć.

Niemiłą niespodzianką okazał się fakt, że to właśnie zabawki dużych, znanych marek nie przeszły licznych badań testu.

I jeszcze jedna niemiła niespodzianka: Szczególnie zanieczyszczone szkodliwymi substancjami okazały się zabawki z… drewna, mimo że powszechnie są uważane za dobrą alternatywę dla plastiku. Tymczasem żadna drewniana zabawka z testu nie była całkowicie pozbawiona szkodliwych substancji. I tak na przykład w jednej z drewnianych kolejek badacze znaleźli trujący środek chroniący przed ogniem, policykliczne węglowodory aromatyczne oraz nikiel.

8 zasad kupowania zabawek

Jak więc wybrać zabawkę, która nie tylko ucieszy dziecko, ale nie będzie też zagrażać jego bezpieczeństwu? Zanim zdecydujemy, jaką lalkę, misia, samochód czy lokomotywę sprawimy naszym pociechom, zwróćmy uwagę na kilka rzeczy.

Oto 8 zasad, o których należy pamiętać podczas kupowania zabawek przed świętami:

1. Sprawdź! Przed zakupem zabawki sprawdź: Czy przypadkiem nie ma ona ostrych kantów? Czy nie odpadną z niej małe części (np. oczy misia)? Czy farbę lub lakier da się łatwo zdrapywać? Jeśli na któreś z powyższych pytań odpowiedź jest pozytywna, zabawka nie nadaje się dla dziecka poniżej trzeciego roku życia.

2. Powąchaj! Zanim kupisz zabawkę, zawsze ją powąchaj. Jeśli jej zapach jest silny, lepiej nie wkładaj jej do koszyka. Może on bowiem oznaczać, że z zabawki ulatniają się szkodliwe substancje. Jeżeli kupujesz zabawkę drewnianą, wybieraj drewno nielakierowane. Dobrym wyborem mogą okazać się zabawki używane – z nich formaldehyd i rozpuszczalniki, przynajmniej w części, już się ulotniły.

3. Materiał. Najlepsze lalki i przytulanki dla małych dzieci są materiałowe – wynika z testu zabawek. One nie były zanieczyszczone.

4. Pierwsza pomoc. Jeśli twoje dziecko połknęło mały element zabawki, przewieś malucha przez swoje ramię i klepnij go pięć razy między łopatkami, żeby zaczął kaszleć. Jeżeli połknięte ciało obce nie wypadnie, wezwij pogotowie.

5. Znaki jakości. Znak CE producent musi na zabawkach umieszczać obowiązkowo. Daje on tym samym gwarancję, że stosuje się do wszystkich obowiązujących go w Unii Europejskiej przepisów (a przynajmniej tak sądzi). Ale na znaku CE nie ma co polegać, skoro tak dużo zabawek, na których jest umieszczony jest niebezpieczna lub zawiera szkodliwe substancje. Inny znak – GS (z niem. Geprüfte Sicherheit, czyli potwierdzenie bezpieczeństwa) – jest dobrowolny i nadawany, gdy niezależne laboratorium potwierdzi, że zabawka zachowuje wymagania odpowiednich norm. Istnieją też znaki jakości przyznawane przez niemiecki TÜV czy LGA. One również świadczą o przeprowadzeniu niezależnych badań bezpieczeństwa.

6. Zabawka odpowiednia dla wieku twojego dziecka. Żeby wybrać właściwą zabawkę, pomocne będą informacje na opakowaniu wskazujące, dla której grupy wiekowej jest przeznaczona – na przykład „poniżej 3. roku życia”.

7. Instrukcja po polsku. Do niektórych zabawek, na przykład rowerów, hulajnóg, huśtawek, zabawek funkcjonalnych, powinny być dołączone instrukcje użytkowania, a do zabawek kupowanych w stanie zdemontowanym – również instrukcje montażu.

8. Uwaga: linka. Jeżeli jednym z elementów zabawki są linki i sznurki zakończone kółkiem lub innym elementem, który może tworzyć zaciągającą się pętlę, sprawdź, czy nie są zbyt długie (poniżej 220 mm dla zabawki przeznaczonej dla malucha poniżej 3. roku życia). W przypadku huśtawek linki nie powinny być zbyt cienkie.