Czy w kaszkach, które podajemy niemowlętom, znajdują się metale ciężkie takie jak ołów, kadm, rtęć czy arsen? A bakterie? Sprawdziliśmy, co kryje się w tych produktach przeznaczonych dla najmniejszych, najbardziej delikatnych konsumentów.
To, czym karmimy małe dzieci, zależy od ich wieku, a co za tym idzie – od ich specyficznych potrzeb żywieniowych. Wśród dostępnych w sklepach produktów dla dzieci znajdziemy specjalną grupę żywności dla niemowląt (dzieci do 12. miesiąca życia włącznie) i małych dzieci między pierwszym a trzecim rokiem życia. Są to preparaty do podstawowego żywienia niemowląt (m.in. mleko początkowe i następne) oraz preparaty uzupełniające dla niemowląt i małych dzieci. Do tych drugich należą między innymi kaszki zbożowe oraz mleczno-zbożowe, które poddaliśmy testowi.
Żywność specjalnego przeznaczenia
Zgodnie z polskimi przepisami (dostosowanymi w tym zakresie do unijnych), wszystkie produkty spożywcze dla niemowląt i małych dzieci należą do żywności specjalnego przeznaczenia żywieniowego. Co to oznacza? Muszą gwarantować wysoką jakość, którą swoimi przepisami reguluje Minister Zdrowia. Szczególne przeznaczenie żywieniowe oznacza również, że pokryte będą potrzeby żywieniowe dzieci karmionych takimi produktami. To zapewni im prawidłowy wzrost i rozwój.
Producent wyrobów specjalnego przeznaczenia żywieniowego musi przestrzegać szczególnych warunków produkcji i wprowadzania do obrotu (m.in. obowiązku stosowania specjalnego systemu kontroli zagrożeń, tzw. HACCP). Żywność dla niemowląt i małych dzieci produkuje się w specjalnie utworzonych zakładach lub wydzielonych oddziałach technologicznych. Później poddawana jest zaostrzonej kontroli sanitarnej takich instytucji jak stacje sanitarno-epidemiologiczne, inspektoraty weterynarii i inspekcje handlowe.
Bardzo ważne jest też wykorzystanie do produkcji żywności dla dzieci odpowiednich surowców oraz ścisłe przestrzeganie warunków technicznych, technologicznych i higienicznych. Dlatego ogranicza się tu stosowanie substancji dodatkowych, szczególnie konserwantów chemicznych, barwników i sztucznych aromatów. Używane surowce powinny mieć wysoką wartość odżywczą i dobre cechy organoleptyczne i technologiczne. Wymagana jest ich najwyższa jakość zdrowotna, czyli czystość mikrobiologiczna, brak pozostałości chemicznych środków ochrony roślin oraz azotanów i azotynów. W surowcach nie powinny występować także pozostałości preparatów hormonalnych i antybiotyków stosowanych w hodowli zwierząt, a poziom absorbowanych ze środowiska metali ciężkich powinien być jak najniższy. Z tego też względu surowce na żywność przeznaczoną dla małych dzieci i niemowląt pochodzą często z atestowanych gospodarstw ekologicznych.
Jak powstaje kaszka?
Szybkie przygotowanie kaszek zbożowo-mlecznych jest możliwe dzięki specjalnej technologii ich wytwarzania, zwanej instantyzacją. W procesie tym rozdrobnione kasze zbożowe miesza i się z ciepłą wodą, w wyniku czego skrobia ulega napęcznieniu. Następnie połączone składniki podgrzewa się w specjalnych suszarkach do temperatury 80-95OC, co sprawia, że skrobia zawarta w kaszy zostaje skleikowana w około 90%, co czyni produkt łatwo przyswajalnym i szczególnie cennym w żywieniu niemowląt i dzieci. Wysuszony proszek o drobno cząsteczkowej strukturze jest dobrze rozpuszczalny i gotowy do spożycia bezpośrednio po dodaniu gorącej wody, bez potrzeby uprzedniego gotowania.
Owoce, które wchodzą w skład części kaszek, dodawane są w postaci proszku owocowego lub cząstek suszonych owoców. Najlepszą metodą suszenia owoców do tego celu jest liofilizacja polegająca na odparowaniu wody w niskiej temperaturze, po uprzednim zamrożeniu surowca. W wyniku liofilizacji w największym stopniu zachowane zostają smak i zapach oraz wartość odżywcza świeżych owoców. Dodatkową zaletą tego procesu jest szybkie uwodnienie suszu podczas przygotowania posiłku.
Ze względu na fakt, że wszystkie składniki kaszek zbożowo-mlecznych łatwo chłoną wodę z otoczenia, gotowy produkt pakowany jest zazwyczaj w barierowe torebki z metalizowanej folii. Dodatkowo w celu ograniczenia niekorzystnego działania tlenu z powietrza, kaszki pakuje się w tzw. atmosferze modyfikowanej, z udziałem azotu.
Co wykazał test?
W teście przebadano kaszki mleczno-ryżowe z owocami (morelami lub morelami i brzoskwiniami) trzech dominujących na rynku producentów żywności dla niemowląt i małych dzieci. Oceniono produkty krajowych firm Nestlé i Nutricia (BoboVita) oraz austriackiej firmy HiPP, zakupione w dużych sieciach handlowych i będące, zgodnie z deklaracją producenta, w okresie pełnej przydatności do spożycia.
W teście oceniono:
– prawidłowość oznakowania etykiet
– zawartość wody
– zawartość popiołu ogólnego oraz popiołu nierozpuszczalnego w 10% roztworze kwasu solnego
– zawartość białka i tłuszczu
– zawartość węglowodanów (z wyliczeń)
– zwartość wapnia oraz witaminy C
– zawartość zanieczyszczeń takich jak metale szkodliwe dla zdrowia oraz azotany i azotyny
– czystość mikrobiologiczną
– jakość sensoryczną kaszek przed i po przyrządzeniu.
