Dieta śródziemnomorska wydłuża życie i chroni przed zawałami nawet lepiej niż ćwiczenia.
Najnowsze badania jeszcze dobitniej potwierdziły to, co wiemy już od dawna: osoby odżywiające się zgodnie z zasadami diety śródziemnomorskiej rzadziej zapadają na choroby układu krążenia. To, że taka dieta lepiej chroni nas przed zawałem od ćwiczeń fizycznych – wykazały badania opublikowane podczas kongresu Amerykańskiego Towarzystwa Kardiologicznego w San Diego.
Wielkie badanie
– W wielu badaniach epidemiologicznych przeprowadzonych na całym świecie wykazano, że zwyczaje żywieniowe związane z dietą śródziemnomorską łączyły się z rzadkim występowaniem przewlekłych chorób i z wysoką oczekiwaną długością życia – stwierdzili autorzy publikacji „Dieta śródziemnomorska w chorobach sercowo-naczyniowych i cukrzycy”, prof. Wiktor B. Szostak i Aleksandra Cichocka z Instytutu Żywności i Żywienia w Warszawie.
Najnowsze badania potwierdzające zalety diety śródziemnomorskiej, przeprowadzono w latach 2001-2012 na grupie 2,5 tys. Greków w wieku od 18. do 89. roku życia. Zostali oni dokładnie pouczeni, na czym polega ten sposób odżywiania. Musieli wypełniać kwestionariusze dotyczącego tego, jaki jest ich styl życia oraz jak bardzo stosują się do zaleceń diety śródziemnomorskiej (w skali od 1 do 55 punktów).
Ponad dziesięcioletnie obserwacje wykazały, że osoby, które najbardziej przestrzegały zaleceń tej diety, były o 47% mniej narażone zawały serca w porównaniu do tych, którzy stosowali się do nich w niewielkim stopniu.
– Dieta ta w jednakowym stopniu jest korzystna dla wszystkich, bez względu na płeć i wiek. Różnica polega jedynie na tym, że kobiety częściej się do niej stosują aniżeli mężczyźni – twierdzi jeden z autorów badań, dr Ekavi Georgousopoulou z Uniwersytetu Ateńskiego.
Na czym właściwie polega dieta śródziemnomorska?
Prof. Wiktor B. Szostak i Aleksandra Cichocka podkreślają, że główna zaleta diety śródziemnomorskiej polega na tym, że zawiera dużo produktów roślinnych: owoce i warzywa, chleb i inne produkty zbożowe, a także ziemniaki, nasiona roślin strączkowe, orzechy i nasiona.
Na deser spożywane są raczej owoce, a nie ciastka, natomiast słodycze zawierające cukier i miód – co najwyżej kilka razy w tygodniu. Ważne jest również sięganie po minimalnie przetworzone, świeże i sezonowe produkty pochodzące z lokalnego rynku.
Autorzy „Diety śródziemnomorskiej” podkreślają, że typowe dla tej kuchni jest używanie oliwy z oliwek, jako głównego źródła tłuszczu. Mleko spożywane jest w małych lub umiarkowanych ilościach, głównie w postaci sera lub jogurtu.
Czerwone mięso – według zaleceń tej diety – należy spożywać jedynie w małych ilościach. Więcej można jeść ryb oraz drobiu, ale najwyżej w umiarkowanych ilościach. Nie należy jeść więcej niż cztery jajka tygodniowo, wino owszem, ale jedynie do posiłków, w małych lub umiarkowanych ilościach.
– Taka dieta ma właściwości przeciwmiażdżycowe – podkreślają Szostak i Cichocka. Hamuje procesy zapalne w ścianach tętnic, poprawia funkcje śródbłonka i obniża ciśnienie tętnicze krwi. Ryzyko zgonu spada w zależności od stopnia jej przestrzegania. Narażenie na ponowny zawał serca lub udar mózgu jest tym mniejsze, im większe jest spożycie oliwy z oliwek, owoców, warzyw i ryb.
Wykazano również korzystny wpływ diety śródziemnomorskiej na nowotwory oraz inne choroby przewlekłe, takie jak zaburzenia metaboliczne i cukrzyca.
Polska dieta śródziemnomorska
Szostak i Cichocka przekonują, że w polskiej kuchni jest wiele produktów, z których można korzystać, by stosować się do zaleceń diety śródziemnomorskiej. Można używać oliwy z oliwek, jak również oleju rzepakowego nazywanego „złotem północy”. W obydwu znajdują się jednonienasycone kwasy tłuszczowe, które nie podwyższają tzw. złego cholesterolu (LDL).
W Polsce nie jest trudne zwiększenie spożycia orzechów: w dużych ilościach dostępne są orzechy włoskie i laskowe. U nas podobnie jak wśród mieszkańców basenu Morza Śródziemnego popularne są kefiry i jogurty, dostępny jest również ser biały.
Dopełnieniem diety śródziemnomorskiej są zioła, pełniące ważną rolę również w polskiej kuchni. W kuchni greckiej, uznawanej za najlepszą odmianę tej diety, do posiłków używa się od 14 do 20 produktów, co zapewnia spożycie rozmaitych składników odżywczych.
(PAP)