Dlaczego kobiety uwielbiają kupować ubrania, a mężczyźni wszystko, co jest zmechanizowane? Dlaczego mężczyzna bez problemu uruchomi nową zmywarkę, a dla kobiety jest to kłopot? Dlaczego mężczyźni lubią wszelkie zabawki na baterie, a kobiety potrafią godzinami rozmawiać przez telefon?

Takie pytania można stawiać w nieskończoność, bo różnice zachowań między płciami widać wszędzie: w domu, sklepie, pracy, na przyjęciu. Skąd się biorą? – To biologia wyznaczyła kobiecie i mężczyźnie inne funkcje i wyposażyła w różniące się mózgi. Ewolucja wzmocniła i udoskonaliła te różnice, wychowanie i wpływy kulturowe dodatkowo je uwypukliły. Istniejące różnice wcale nie znaczą, że któraś płeć jest lepsza czy gorsza, są po prostu inne – wyjaśnia Katarzyna Gusztyła z Zakładu Psychologii Społecznej Instytutu Psychologii UMCS w Lublinie.

Płeć piękna w amoku

Godzinne wycieczki po sklepach, choćby bez określonego celu, oglądanie, wybieranie, przymierzanie, sprawdzanie jakości i daty ważności, to wszystkim znana kobieca przypadłość. Największy szał ogarnia panie w butikach z odzieżą i kosmetykami. – Jest taki stereotyp, że kobiety są piękne, a mężczyźni silni i zaradni. Z tego też względu kobieta dba o powierzchowność, która jest jej atutem i przyciąga do niej mężczyzn. Nic więc dziwnego, że poświęca dużo uwagi wszystkiemu, co jest z wyglądem związane – tłumaczy psycholog Irena Franaszek.

Zakupy dla pań to także lekarstwo na stres, bowiem kupowanie uspokaja i odmładza. Lecząc chandrę zakupami duży odsetek pań kupuje coś zupełnie niepotrzebnego, byleby tylko kupić. W szaleństwie zakupów niebezpieczne dla kobiet są wszelkie promocje i obniżki. Wówczas opuszczają one sklep z koszykiem pełnym niekoniecznie niezbędnych rzeczy…

Dla dużej części kobiet rajd po sklepach jest naprawdę udany, gdy bierze w nim udział i ukochany mężczyzna. – Panie często ciągną swych partnerów na zakupy, bo chcą się z nimi podzielić jak największą ilością obszarów swojego życia. Jednak w trakcie takich wypadów kobiety proszą mężczyzn o rady w kwestiach, które dla panów są zupełnie obce – mówi Katarzyna Gusztyła. Właśnie dlatego dla mężczyzn tego typu zakupy są po prostu nudne. Z drugiej strony trudno oczekiwać, żeby panowie rozczulali się nad odcieniami lakierów do paznokci czy nowym kremem zwalczającym celullitis; w końcu oni nie biorą nas ze sobą do sklepu z wędkami czy śrubkami. – Mężczyźni niechętnie kupują ubrania, jedzenie, za to dużą radość sprawia im kupno samochodu, sprzętu RTV i AGD. Decydują się na większe inwestycje, bo świat postrzegają bardziej globalnie – podkreśla Irena Franaszek.

Takie wspólne zakupy często prowadzą do sporów. Panie nie są zadowolone z krótkiego ich trwania, a dla panów to i tak o wiele za długo. Może więc pomysł przedszkoli dla mężczyzn w hipermarketach sprawdziłby się także w polskich realiach?

Mechanizm – rzecz męska

Dla wielu kobiet chlebem powszednim są uwagi dotyczące ich jazdy samochodem, równoległego parkowania, ignorowania drogowskazów i czytania mapy do góry nogami. Czy rzeczywiście panie nie mają do tego głowy? Chłopcy od zawsze dostawali zabawki samochodziki, przyzwyczajani więc byli, że samochód to męska rzecz. Potem dobry samochód stawał się dla nich szczególnie pożądany, bo jazda nim daje przyjemność, a do tego stanowi o statusie społecznym. Panowie będący z samochodami blisko od zawsze lepiej orientują się w ich działaniu i obsłudze, a do tego ich wyobraźnia przestrzenna jest w stanie zdziałać cuda. – U mężczyzn prawa półkula mózgu, która odpowiada między innymi za wyobraźnię przestrzenną, jest większa. Dlatego panowie lepiej radzą sobie ze wszystkim, co wielowymiarowe. A kobiety rzeczywiście mają problem z kierunkiem – mówi Katarzyna Gusztyła.

Podobnie jak samochód również komputer wydaje się być bardziej męski. Choć coraz więcej kobiet świetnie go obsługuje, to z reguły panowie wciąż są lepsi, jeśli chodzi o wgranie programów czy odwieszenie. Tę przewagę ponownie zapewnia im lepsza wyobraźnia przestrzenna. Ona sprawia również, że mężczyznom o niebo łatwiej jest uruchomić czy naprawić jakieś urządzenie. Większość panów na podstawie pisemnej instrukcji zaprogramuje na przykład zmywarkę i po pierwszej próbie już to potrafi. Panie z kolei tak na wszelki wypadek wolą stać z boku. – Mężczyźni mają umysł ścisły, zmysł techniczny, dlatego łatwiej przychodzi im kontakt z mechaniką. Te zdolności są też stymulowane od dzieciństwa, bo chłopcy od małego układają klocki i bawią się zestawami majsterkowiczów – wyjaśnia Irena Franaszek.

Damsko-męskie domowe sprawy

Mówi się, że mężczyźni mają dwie lewe ręce, jeśli chodzi o prace domowe. I rzeczywiście często tak jest, tylko że te ręce są lewe nie z braku umiejętności, tylko z przyzwyczajenia. – Mamy uczą chłopców, że za nich piorą, prasują, sprzątają. Potem tacy chłopcy się żenią i od żon oczekują tego samego – mówi Katarzyna Gusztyła. Podobnie jest ze znalezieniem czegoś w domu, panowie często mają z tym problem, bowiem to kobiety prowadzą dom, dlatego mężczyźni się w tym gubią. – Z drugiej strony takie rzeczy są bardzo przyziemne dla panów, oni nie odnajdują się w szczegółach domowej codzienności, zajmują się ważniejszymi sprawami, zdobywaniem funduszy, by ten dom mógł funkcjonować – tłumaczy Irena Franaszek.

W niejednym domu to mąż rządzi pilotem od telewizora. Słynne przełączanie kanałów jest dla niego odreagowaniem, tak jak dla kobiety jedzenie słodyczy. Gdy mąż zdecyduje się już na jakiś program, to zapewne na sport, za którym panowie przepadają. Oglądana walka pomaga im odreagować frustracje i stresy. Dodatkowo mężczyźni często identyfikują się ze sportowymi bohaterami, z ich zwycięstwami. Mąż z pilotem w ręku jest częstą przyczyną nienawiści wielu żon, bo one wolałyby porozmawiać, przeanalizować miniony dzień. Z tej instynktownej potrzeby mówienia u kobiet wynika kolejna ich przypadłość: długie telefoniczne rozmowy. Gdy dla panów telefon służy przekazaniu informacji, dla pań jest środkiem wzmacniania więzi. – Kobiety mają większą lewą półkulę mózgu, która odpowiada za procesy werbalne. Ośrodek emocji i werbalny jest silniej połączony niż u mężczyzn. Jest im więc łatwiej mówić o uczuciach i tymi uczuciami się dzielić. Telefon, poza bezpośrednimi spotkaniami, dodatkowo im na te rozmowy pozwala – mówi Katarzyna Gusztyła.

Różne cechy wynikające z odmiennej budowy mózgu i zainteresowań dyktują upodobania co do filmów, książek, muzyki. Kobiety z typową dla nich chęcią przywiązania i uczuciowością preferują książki i filmy o relacjach międzyludzkich. Dla mężczyzn z kolei taka fabuła jest nudna, oni potrzebują wartkiej akcji i sensacji.

Pamiętajmy jednak, że oczywiście są i kobiety znające tajniki naprawy samochodu oraz mężczyźni, którzy z odkurzaczem i ścierką w dłoni czują się jak ryba w wodzie. Opisane tu zachowania dotyczą większości pań i panów, ale nie wszystkich. Generalnie jednak różnice między płciami istnieją. Ma w tym swój udział biologia, ewolucja, wychowanie i otaczający świat. Nie próbujmy zmieniać się na siłę. Tylko zrozumienie i zaakceptowanie tych odmienności pozwoli nam chociażby na udane zakupy…