Pierwszego i drugiego dnia listopada kierujemy nasze kroki na cmentarze. Ozdabiamy je kwiatami, stawiamy znicze. Wybór tych ostatnich z roku na rok staje się coraz większy. Czy znicz to produkt konsumencki, jak każdy inny?

Już od początku października grobowe lampki zaczynają pojawiać się w hipermarketach na wyeksponowanych miejscach, a przed cmentarnymi bramami ustawia się coraz więcej handlarzy zniczami. Już nie są to zwykłe świeczki w ceramicznych podstawkach, jak przed laty. Teraz możemy przebierać wśród kolorów, kształtów, wzorów, rozmiarów i materiałów wykonania. Nawet świat zniczy zaczynają dosięgać nowoczesne technologie…

Tradycja czy nowoczesność?

Większość zniczy powstaje z parafiny wlewanej do szklanego lub plastikowego ozdobnego pojemnika. Są też znicze z wkładem, który po wypaleniu można wymienić na nowy. Gdy zapalimy knot, zwykle możemy przykryć znicz, aby płomienia nie zgasił deszcz lub wiatr. Przy sprzyjającej pogodzie znicz może palić się nawet przez kilka dni. Ale – uwaga – nie każdy. Jak wynika z testu kilku zniczy zakupionych w ostatnich dniach w hipermarketach i przy cmentarzach wykonanego przez „Super

Express”, niektóre znicze paliły się tylko sześć godzin, a inne nawet 19. Tymczasem wyglądały bardzo podobnie i kosztowały prawie tyle samo.

Nie zawsze możemy zaufać informacjom sprzedawcy odnośnie czasu, w ciągu którego znicz nie zgaśnie. Jaka jest więc rada na długopalące się światełko na grobie? Dla tych, którzy lubią nowoczesność nawet na cmentarzu, producenci wymyślili znicze na baterie – zasilane zwykłymi paluszkami albo nawet baterią słoneczną. Te elektryczne lampki znajdują coraz więcej nabywców. Być może nie są tak nastrojowe, jak tradycyjny płomień, ale przynajmniej nie zgasi ich deszcz i zawierucha. Elektryczny znicz będzie świecił nawet dwa miesiące. Wydamy na niego kwotę w granicach kilku do kilkunastu złotych. Nie musi więc być droższy od znicza tradycyjnego, który może nas kosztować, w zależności od rozmiaru, od około złotówki do dwudziestu kilku złotych.

Jeżeli jednak jesteśmy tradycjonalistami i w kwestii oddawania pamięci bliskim zmarłym nie chcemy eksperymentować, wybierzmy znicz ze zwykłym knotem i parafiną. To właśnie od jakości parafiny zależy w głównej mierze jakość znicza i czas, jaki będzie rozświetlał grób. Najlepsza jest czysta parafina. Wszelkie jej mieszanki z innymi składnikami gasną szybciej. Jak więc rozpoznać dobrą parafinę? Im ma bielszą barwę, tym lepiej, bo czysta parafina jest śnieżnobiała.

Skąd się wzięły znicze?

Czy zastanawialiście się kiedyś, dlaczego na cmentarz przynosimy właśnie znicze? Otóż znicz stawiany na grobie symbolizuje wieczne światło, które ma przyświecać zmarłym duszom. Poszukiwanie początków historii zniczy przywiedzie nas do ludów celtyckich i ich zwyczajów. Wierzyli oni, że w noc Wszystkich Świętych dusze zmarłych idą do nieba. Ogień zapalany na grobach ma im oświetlać drogę.

Jeszcze do końca XIX wieku obrzędy związane z dniem Wszystkich Świętych wyglądały w Polsce zupełnie inaczej niż dzisiaj. Otóż przygotowywano liczne potrawy, które na noc ustawiano na stołach. Drzwi domów zostawiano otwarte, aby zmarli mogli bez problemu wejść i się posilić. Na cmentarzach zapalono natomiast nie małe płomyki zniczy, tak jak dzisiaj, lecz duże ogniska. Ich światło miało wskazywać drogę błąkającym się duszom. Zwyczaj ten zachował się do dziś, z tą różnicą, że obecnie przy grobach nie palimy ognisk, a tylko małe lampki.