Kto wymyślił frytki? Belgowie twierdzą, że to im zawdzięczamy najczęściej podawaną dziś potrawę w barach fast food. Francuzi mówią, że to oni pierwsi usmażyli frytki. Nikt jednak nie ma w tym względzie do końca pewności.
| Frytki na arenie międzynarodowej
W marcu 2003 r. restauracje w trzech biurach Białego Domu w Waszyngtonie zmieniły nazwę „french fries” (francuskie frytki) na „freedom fries” (frytki wolności) jako kulinarny protest przeciwko temu, że Francja nie poparła wkroczenia wojsk amerykańskich do Iraku. Część prywatnych restauracji w USA również dokonało podobnych zmian w swoich menu. Frytkowa wieża Babel Jeśli podczas podróży po Nepalu nabraliśmy apetytu na frytki, szukajmy budki z napisem TEL MA PAKAEKO ALOO. Oznacza to właśnie „frytki”. W Chinach możemy mieć kłopoty z napisami, ale gdy zapytamy o SII TIU, ktoś na pewno wskaże nam miejsce, gdzie serwuje się tradycyjną frytkę z keczupem. W Finlandii spytajmy: RAHN-SKAHL-AH-EE-SET PEH-ROO-NAHT RAHN-SKI-SET? Nauczenie się tej formułki może zająć nam trochę czasu, ale jeśli nasza wymowa jest staranna, dostaniemy w nagrodę posolone frytki z keczupem i odrobiną pieprzu. Znacznie łatwiej zamówić frytki w Niemczech, gdzie potrawę tę zwie się POMMES FRITES. Jeszcze prościej o frytki w Izraelu; tu wystarczy powiedzieć: TUGANIM. W Walii szukajmy SKLOHD-EEON, a na pewno się uda. W Bułgarii także poradzimy sobie bez kłopotów: PARZHENI KARTOFI. Drugi człon pomoże nam skojarzyć nazwę z poszukiwanym produktem. Być może zaskoczy nas dodatek – ser Feta. W Quebecu z apetytem zamawiamy PATATES FRITES, a w Brazylii BATATAS FRITAS – uwaga na podobne głoski. W Meksyku do PAPITAS (albo PAPAS) FRITAS dostaniemy keczup, cytrynę i bardzo ostry sos. |
Pierwszy raz frytki przyrządzono na początku XVI w. Wtedy jednak mówiono na tę potrawę po prostu „smażone ziemniaki”. Tomasz Jefferson, amerykański prezydent, spróbował tego dania podczas swojej podróży do Francji. Tak mu zasmakowały, że przywiózł do Stanów przepis na frytki. Wśród potraw w menu obiadu w Białym Domu w 1802 r. znalazła się między innymi pozycja „ziemniaki serwowane na sposób francuski”.
Po angielsku frytki to „french fries”, czyli w wolnym tłumaczeniu coś w rodzaju „francuskich przysmażek”. Jednak to nie Jeffersonowi frytki zawdzięczają swoją angielską nazwę. Komercyjny sukces frytek rozpoczął się w 1864 r., kiedy to Joseph Malines włączył frytki w menu swojej londyńskiej restauracji. Jego sukces zainspirował restauratorów w całej Europie. Kiedy podczas pierwszej wojny światowej amerykańscy żołnierze stacjonowali we Francji, wprost zajadali się frytkami. To oni nazwali je mianem „french fries” i polubili tak bardzo, że zapragnęli jeść je również po powrocie do USA. Do dziś Amerykanie uwielbiają frytki. Zjada się ich w Stanach ponad 2 mld kg rocznie. Frytki stanowią aż ¼ ziemniaków spożywanych w USA pod wszystkimi postaciami.
| Czy wiesz, co jesz? Frytki są smaczne, ale zajadając się nimi nie zapominajmy, że 100 g tej potrawy dostarcza nam 400 kcal. Poza tym frytki w 100 g zawierają około 7,7 g tłuszczu, 3,2 g białka i 36 g węglowodanów. |
